Angkor Vat, of meer bekend onder Angkor Wat, is een tempelcomplex dat zich bevindt in Cambodja, in Zuidoost Azië. Laos, Thailand en Vietnam zijn de buurlanden.
Angkor en Vat laten zich respectievelijk vertalen als “(hoofd)stad” en “tempelgrond”, dus het complex is een groot uitgestrekte “tempelgrond van de (hoofd)stad” maar vermits deze tempel zo uitgebreid is, kan je beter spreken over “Tempelstad”, zijnde de tempel die een stad is of omgekeerd de stad die een tempel is.

Qua opbouw is Angkor Vat symmetrie alom, wat aan de ene kant van een centrale as kwam, werd gespiegeld aan de andere kant, daardoor zijn er enkel concentrische plaatsen en galerijen te zien. Ook buiten Angkor Vat is dit terug te vinden. Dat werd pas ontdekt de laatste jaren (zie onderaan). Binnenin het complex werd de tempel op verschillende niveaus volgens eenzelfde principe afgewerkt. En hoe hoger je op de hiërarchie stond, hoe hoger je in de tempel werd toegelaten. Het werkvolk mocht zich dus enkel op de begane grond begeven.

De tempel is een voorstelling van de berg Meroe, het thuis van de goden. Centraal staan er 5 torens wat symbolisch staat voor de vijf toppen van de berg. Verder zijn de muren en de slotgracht het symbool van de omringende bergketens en oceaan.

Angkor Vat wordt als symbool van nationale trots en ten eeuwige herinnering afgebeeld op de Cambodjaanse valuta, zowel op de munten als op het briefgeld. Toerisme naar deze plaats brengt miljoenen in het laatje, het tempelcomplex is zonder twijfel veruit de meest toeristische trekpleister van Cambodja.

   

Het tempelcomplex werd in de twaalfde eeuw gebouwd en is momenteel het grootste religieuze monument ter wereld en beslaat 162 hectare, zo’n 1,6 vierkante kilometer. Gebouwd zonder cement staat deze structuur zeer solide en werd zeer nauwkeurig samengesteld zoals we in alle oudheidkundige bouwwerken terug vinden met pen- en gatverbindingen en hebben eeuwenlang alle mogelijke weersomstandigheden weerstaan. De blokken van zandsteen wegen ongeveer 1,5 ton en werden vanop een groeve 40 km verder aangebracht via een aangelegde waterweg. Ter vergelijking: Angkor Vat bevat met een schatting tussen de 6 en 10 miljoen stuks meer steenblokken dan alle (!) piramides samen in Egypte!

In origine werd deze religieuze tempel gebouwd door en voor het Khmer-rijk gebaseerd op de Hindoeïstische mythologie, later werd dit eerder naar een Boeddhistische tempel om-, aan- en verbouwd. Er is letterlijk geen vierkante meter die niet versierd is met tekeningen en bas-reliëfs…

Angkor Vat was de hoofdstad van het Khmer-rijk en de tempel werd gebouwd door de bevolking onder bewind van koning Suryavarman de Tweede. Zoals zoveel van zulke grootorde van monumenten werd ook deze tempel na het overlijden van de heerser een graf, in dit geval zelfs nadat de heerser het zijn leven lang gebruikte als een soort van ambtswoning, zijn paleis…

Veel wetenschappers aanvaarden de volgende interpretatie: waarschijnlijk had de heerser dit al van in den beginne in gedachte om van zijn woonst een graftombe te maken, want er zijn volgende indicaties voor gevonden: zo is de tempel naar het Westen gericht i.p.v. naar het Oosten en zijn de bas-reliëfs in tegenwijzerzin gemaakt, beide indicaties werden gebruikt bij begrafenissen. En de wetenschap zou uiteraard de wetenschap niet zijn als die interpretatie ook weer niet volledig wordt aanvaard.

Angkor Vat was toen in de ruime omgeving het enige religieus centrum en zoals het een oeroud bouwwerk betaamt, breken ook hier de onderzoekers hun geleerde hoofd hoe men dit vroeger zo heeft kunnen bouwen met de toenmalige kennis van materialen en gebruikt handgereedschap. Het tempelcomplex is op zich nog geen 1.000 jaar oud, maar tijdens de bouw had men ook maar “primitieve” gereedschappen ter beschikking en mogelijk hielpen olifanten hier met het zware trek- en sleurwerk.

Historici zijn er nog niet eensgezind over hoe en waarom Angkor Vat werd verlaten en het regenwoud weer zijn aloude plaats heroverde. Dat bleek nog meer nadat men in de vorige eeuw het ganse complex begon op te kuisen om alles in de eerdere glorie te herstellen. Omdat het tempelcomplex in vergelijking met andere oude bouwwerken nog redelijk jong is, hebben de erosieve krachten hier nog niet al te zeer kunnen huishouden. Tijdens de oorlogen werd het ganse complex gelukkig zeer goed gespaard van onheil en leed het amper schade, door plunderingen echter werd er zelfs meer schade aangericht dan door die jarenlange wederzijdse beschietingen.

De grandeur en nalatenschap van Angkor Vat en alle andere Khmer-gebouwen werd eens te meer duidelijk wanneer Frankrijk gans Cambodja in 1853 voor 90 jaar lang als een protectoraat onder hun hoede nam.

En in 1992 kwam Angkor Vat op de Werelderfgoedlijst van de Unesco.

De laatste jaren zijn onderzoekers via LIDAR-technologie er in geslaagd de ganse wereld te verbazen door aan te tonen dat er niet een paar wegen van en naar Angkor Vat waren en enkele nederzetting in de nabije buurt, maar een heuse uitgebreide gemeenschap.

Locatie

Angkor in De Rode Ridder

Zoals de titel al verraadt, draait heel album 7, De val van Angkor, rond deze stad.

In album 158, De Duivelstuin, vertelt Johans gids over de herkomst van de ruïnes in de Duivelstuin. Ze zouden gebouwd zijn ter aanbidding van de gehoornde god. Om het tempelcomplex te illustreren kopieerde tekenaar Karel Biddeloo een (deel van een) foto van Angkor Vat. De volledige foto prijkt helemaal bovenaan het artikel.