De Sfinx van Gizeh bevindt zich op het Gizeh-plateau, naast de stad Cairo in Egypte, en is 73m lang, 19m breed en 20m hoog. In de onmiddellijke omgeving herkennen we ook de piramides van Gizeh die zich ook op dit plateau bevinden (zie bespreking piramide van Cheops). Zich ruggelings naar de piramiden gekeerd bewaakt hij als het ware de piramiden. Er heerst ook rond dit monument nog tal van mysteries over het ontstaan, de originele en naderhand aangepaste vorm van het hoofd en uiteraard over al dan niet aanwezige onontdekte ruimten en gangen tussen de Sfinx en de piramiden of andere plaatsen op het Gizehplateau.

Waar men het algemeen over akkoord is betreffende deze Sfinx is dat het gehele beeld letterlijk uit de lokale steenlaag gehouwen werd. De Sfinx zelf is dus letterlijk uit de grond gebeiteld door blokken rondom weg te halen en deze elders te gebruiken. Qua ouderdom schat men dat de Sfinx rond 10.500 v. Chr. gebouwd, of beter uitgegraven, werd. Lang voor er sprake was voor de Cheopspiramide dus en dit is een van de grote tegenstrijdigheden. Enerzijds zou de Sfinx de piramiden bewaken, anderzijds zegt men dat de piramiden duizenden jaren later pas gebouwd werden… De datering van 10.500 v. Chr. werd gesteund door onderzoek naar de erosie die grote en kleine geulen in het beeld achter liet dewelke enkel konden gebeuren nadat er een zeer lange regenperiode had plaatsgevonden. Deze geërodeerde geulen en spleten is men nauwgezet aan het restaureren zodat de Sfinx zijn verdiende status van weleer krijgt. Ook de hoofdkleuren rood, geel en blauw die deze Sfinx tooiden zullen dan als vanouds prijken en schitteren zoals toentertijd.

Over de bouwers zelf tast men eveneens nog grotendeels in het ongewisse. De Sfinx had vroeger een functie die sterk neigde naar een cultus die zich richtte naar de verering van “de leeuw”. Alles wijst er op dat men dit beeld geometrisch en astronomisch afgestemd heeft op het sterrenbeeld Leo, alsook de helderste ster aan de hemel Sirius en de jager Orion. Millennia geleden stond dit sterrenbeeld Leo prominent “boven” Egypte. Pal in het Oosten, bij het vallen van de nacht, kwam ook de donkere hemel tevoorschijn met “de leeuw” die iedere nacht waakte over zijn slapende volk terwijl hij op de jager Orion, pal in het Zuiden jacht maakte, iedere nacht opnieuw en opnieuw. Orion (her)kennen we dan weer duizenden jaren later bij het bouwen van de Cheops- , Chefren- en Mykerinospiramide. Sirius, de helderste ster aan het firmament schreed net over de nachtelijke horizon. Beide sterrenbeelden werden gescheiden door een zeer duidelijk herkenbare Melkweg, wegens het ontbreken van de hedendaags gekende lichtvervuiling. Doorheen de tijd en de bijhorende weersomstandigheden zijn uitsteeksels zoals de neus, de sik en het cobrasymbool op het voorhoofd weggesleten.

In de Asterix-strip “Asterix en Cleopatra” en de recentere gelijknamige film wordt de neusamputatie volledig aan Obelix toegeschreven ! Waarna de arme Egyptische verkopers al hun beeldjes ook moesten aanpassen.

Andere theorieën die nog regelmatig de ronde doen zijn vandalisme en zelfs Napoleon Bonaparte want hij zou er met een kanon op geschoten hebben. Ook het hoofd zelf wat betreft de grootte en zijn hoofdtooi zijn niet ongeschonden doorheen de tijd gekomen. Het hoofd van de Sfinx was altijd een leeuwenhoofd geweest tot farao Cheops het hoofd liet aanpassen naar zijn evenbeeld want de verhoudingen van het leeuwenlichaam ten overstaande van het hoofd kloppen niet en dit grote verschil toeschrijven enkel en alleen aan de eeuwenlange erosie is ook niet afdoende bewezen. Onder de zijkanten van de hoofdtooi werden stenen ondersteuningen gebouwd zodat deze ook niet zouden afbreken mettertijd.

Talloze onderzoeken die men heeft aangevat hebben geen verborgen ruimten of gangen laten zien dus voorlopig tot het tegendeel bewezen is, blijft de Sfinx een grote uitgehouwen blok leisteen. Zo blijft ook de Sfinx als de piramiden van Cheops onderwerp van allerlei theorieën, gissingen en mysteries. Hierover zijn talloze boeken geschreven en al dan niet wetenschappelijke programma’s over gemaakt. En zoals het een goed mysterie betaamt: ieder heeft zijn waarheid!

Locatie

De sfinx in De Rode Ridder

In album 85, De Zwarte Cobra, bevindt Johan zich in Egypte. Vanuit de havenstad Damiëtta reist hij naar het Gizeh-plateau om op de Grote Piramide een signaalvuur te ontsteken. Hoewel hij dus vlak bij de Sfinx is, komt het monument enkel bij begin van het verhaal in beeld om de decor van Johans optreden te schetsen.